سونوگرافی در بارداری

احتمالاً تا به حال در مورد سونوگرافی با پزشک خود صحبت کرده ‏اید و یا ممکن است تحت سونوگرافی قرار گرفته باشید. سونوگرافی  (که اولتراسوند یا سونوگرام نیز نامیده می ‏شود.) یکی  از ارزشمندترین روش‏های ارزیابی بارداری  است.

اگرچه پزشکان، بیمارستان‏ها و شرکت‏های بیمه چندان در مورد زمان انجام سونوگرافی در بارداری  و اینکه آیا هر زن بارداری باید تحت سونوگرافی قرار گیرد یا خیر توافق ندارند، اما مطمئنا این روش از جایگاه ویژه ‏ای برخوردار است. مشخص شده است که سونوگرافی در بهبود نتیجه بارداری مؤثر است. سونوگرافی  یک آزمایش غیرتهاجمی  است و کاربرد آن هیچ خطر شناخته شده ‏ای ندارد. در ایالات متحده سالانه نزدیک به میلیون‏ها سونوگرافی در بارداری انجام می ‏شود!

در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می ‏شود که به ‏وسیله انتقال جریان متناوب به یک گیرنده تولید می ‏شوند. برای بهتر شدن تماس گیرنده با پوست، نوعی ماده ژل مانند روی پوست می ‏ریزند. گیرنده روی  شکم و بالای  رحم حرکت می ‏کند.

امواج صوتی از گیرنده خارج می ‏شوند و پس از عبور از شکم، به لگن می ‏رسند. امواج صوتی با برخورد به بافت‏های مختلف، مجددا به سوی گیرنده باز می ‏گردند. این بازتاب امواج صوتی را می ‏توان با «رادار» در هواپیماها و کشتی ‏ها مقایسه کرد.

بافت‏های مختلف جنین، سیگنال‏های سونوگرافی را به‏ صورت متفاوتی بازتاب می ‏کنند و بنابراین می ‏توانیم آنها را افتراق دهیم. حرکت را نیز می ‏توان تشخیص داد، بنابراین می ‏توانیم حرکت جنین یا بخش‏های مختلف بدن او را نیز (مانند ضربان قلب) افتراق دهیم. می ‏توان در هفته ۵ یا ۶ بارداری ، با سونوگرافی ضربان قلب جنین را مشاهده کرد.

سونوگرافی می تواند حرکات جنین را مشخص کند. حرکت بدن و اندام‏های جنین را می ‏توان در هفته چهارم رویانی (هفته ۶ بارداری ) مشاهده کرد. برخی  از مواردی که پزشک شما از سونوگرافی کمک می ‏گیرد، عبارتند از:

کمک به تشخیص زود هنگام بارداری

مشاهده اندازه و سرعت رشد رویان یا جنین

تشخیص وجود دو یا چند قلویی

اندازه‏ گیری  سر، شکم یا استخوان ران جنین برای تعیین مرحله بارداری

شناسایی جنین‏ های مبتلا به سندرم داوون

تشخیص ناهنجاری ‏های جنینی مانند هیدروسفالی و میکروسفالی

تشخیص ناهنجاری ‏های اعضای داخلی مانند کلیه‏ ها یا مثانه

اندازه ‏گیری میزان مایع آمنیوتیک برای تخمین سلامت جنین

شناسایی مکان، اندازه و بلوغ جفت

تشخیص ناهنجاری ‏های جفتی

تشخیص اختلالات یا تومورهای رحمی

تعیین مکان یک آی .  یو.  دی  (وسیله داخل رحمی )

افتراق بین سقط خودبه ‏خودی ، بارداری خارج رحمی و بارداری طبیعی

همراه با آزمایش‏هایی مانند آمنیوسنتز، نمونه ‏برداری از خون بندناف از راه پوست (PUBS) و نمونه‏ برداری از پرزهای  جفتی  (CVS)،برای تعیین موقعیتی  مناسب برای  انجام هر آزمایش.

ممکن است از شما خواسته شود که پیش از انجام سونوگرافی ، آب زیادی  بنوشید.

مثانه شما جلوی رحم قرار گرفته است. پس وقتی مثانه خالی باشد، مشاهده رحم سخت‏ تر است زیرا پایین استخوان‏های  لگن قرار می ‏گیرد. استخوان‏ها، سیگنال‏های  سونوگرافی را تضعیف می ‏کنند و تفسیر تصویر ایجاد شده، دشوار خواهد بود. وقتی مثانه پر می ‏شود، رحم از داخل حفره لگن بالا می ‏آید و مشاهده آن راحت‏ تر است. مثانه در این حالت مثل پنجره‏ ای عمل می ‏کند که می ‏توان از میان آن، رحم و جنین درون آن را مشاهده کرد.

آزمایش‏های سونوگرافی  مختلف. در بسیاری  از نقاط دنیا، سونوگرافی سه بعدی  (۳ – D) وجود دارد که تصاویر دقیق و شفافی از جنین داخل رحم فراهم می ‏کند. این تصاویر به‏ قدری شفاف هستند که تقریبا مانند یک عکس، می ‏باشند.

این تست تقریبا مشابه سونوگرافی  ۲ بعدی  است، تفاوت آن است که نرم ‏افزار کامپیوتری ، این تصویر را به یک تصویر سه بعدی ، «ترجمه» می ‏کند. معمولاً زمانی  از این نوع سونوگرافی استفاده می ‏شود که وجود ناهنجاری ‏های جنینی مورد تردید باشد و پزشک بخواهد که دید دقیق ‏تری داشته باشد. آزمایش‏های سونوگرافی  سه بعدی جنین با نقایص شناخته شده تولد می تواند اطلاعات اضافی را آشکار کند که در تشخیص و درمان کمک می ‏کند. با این روش می ‏توان وسعت ضایعه را بررسی  کرد و برنامه درمانی آن را طراحی کرد .